ออกกำลังยังไงให้ ชีวิตยั่งยืนแบบมีคุณภาพ
หนังสือ Outlive ของคุณหมอ Peter ที่กำลังมีคนสายสุขภาพพูดถึงมากที่สุด ผมเลยสรุป Part ออกกำลังให้ฟังดังนี้ครับ
- ตัวชี้วัด อายุที่ยั่งยืนแบบมีคุณภาพ เราใช้ Vo2 max เพราะ Vo2 max จะดี มาจาก 3 ดี
หัวใจดี ปอดดี กล้ามเนื้อดี - วิธีการออกกำลังกาย มี 3 แบบ
1. Zone 2
2.2. Vo2 max
2.3. Strength training
ผมขยายให้ฟังทีละข้อนะครับ และใส่ข้อมูลผมให้ชัดขึ้น
2.1 Zone 2
หลายคนจะเข้าใจว่าเป็น zone 2 ในนาฬิกา จริงๆ แล้วไม่ใช่ครับ อันนั้นอาจเบาไป
Zone 2 ของคุณหมอ คือ ออกกำลังที่ 70-85% ของ maximum hr นั่นคือ zone 3 ในนาฬิกา อยู่ในความหนักช่วง moderate to high aerobic exercise ครับ
ถ้าตรวจ vo2 max คือ เลย Aerobic Threshold ขึ้นมา ถ้าเจาะ lactate ก็แถว 1.7-2.0 mmol
ถ้าเป็น talk test คือ พูดเป็นประโยคได้ แต่ไม่สบายไป จนร้องเพลงหรือคุยโทรศัพท์ได้ RPE แถว 4-6/10
ระยะเวลา ออกให้ได้ 150 นาที หรือดีสุด 180 นาที ต่อสัปดาห์
ประโยชน์ที่ได้รับ คือเรื่อง Metabolic ลดน้ำตาล ไขมัน น้ำหนัก รวมถึงความแข็งแรงหัวใจ หลอดเลือด
เพิ่มเติมจากผม
- ถ้าประโยชน์ทางหัวใจที่ดี บางงานวิจัย สามารถออกไปได้ถึง 300 นาที ต่อ สัปดาห์นะครับจะยิ่งดี
- พยายามเกลี่ย หลายวันต่อสัปดาห์ เช่น 4-5 วันต่อสัปดาห์ ไม่ออกวันละเยอะๆ แต่น้อยวันต่อสัปดาห์
- เราสามารถหาค่า zone2 ที่แท้จริง จากการตรวจ vo2max ที่ รพ. ได้
2.2 Vo2max
คือ การออกกำลังแบบ HIIT ออก หนัก สลับเบา
หนัก คือความหนัก 95-100% ของ Vo2 max หรือ Zone 5 ในนาฬิกา ความหนักคือเหนื่อยจนพูดไม่ได้ RPE 9-10/10
ออกแบบหนักสลับเบา ครั้งละ 2-8 นาที 6-8 เซ็ท เช่นวิ่งเร็ว 5 นาที เดินพัก 5 นาที 6-8 ครั้ง
ประโยชน์ที่ได้รับ ได้แก่ Vo2max ที่สูงขึ้น
ผมเพิ่มเติม
- การออกแบบนี้ไม่ได้เหมาะกับทุกคน คนที่มีโรคหัวใจซ่อน อาจะกระตุ้นให้เกิดโรคได้
- ถ้าจะออกแบบนี้ ตรวจคัดกรองทางกีฬาก่อนครับ เราสามารถหา ค่าพวกนี้จากการตรวจ Vo2max ครับ
- จริงๆ การออก แบบ zone 2 ที่ ถูก zone และปรับความหนักเพิ่มขึ้นตาม ก็เพิ่ม vo2max ได้เยอะแล้ว
- Vo2max ในนาฬิกา มันเพี้ยนสูงเกิน ถ้าทำได้ แนะนำให้ตรวจ Vo2 max จากเครื่องเป็น baseline 1 ครั้งนะครับ
2.3 Strength
คนเรามวลกล้ามเนื้อ ลดลง ปีละ 1% ดังนั้น ถ้าจะให้เดินไปมาได้ดี แม้อายุมากๆ ตรงนี้ควรทำ
เพิ่มความแข็งแรงกล้ามเนื้อ
1 มัดใหญ่ แขน ขา เน้นทั้ง Pull และ Push
2 Handgrip มือ Forearm ไหล่ ใช้หยิบจับได้ดีตอนอายุเยอะๆ
3 Core body
4 Hip hinge ท่าเคลื่อนไหวแบบบานพับ สะโพก พวก squat, dead lift, Hip thrust
ทำ 3 การออกกำลังนี้ สม่ำเสมอ จะทำให้เรามี ความยั่งยืนชีวิตแบบมีคุณภาพที่มากขึ้น Healthspan เพิ่มอีก 10 ปีได้เลย
สรุปแล้ว
การออกกำลัง เป็นยาที่ทำให้อายุยั่งยืนได้ดีที่สุด เหนือกว่าวิตามิน หรือเครื่องมือใดๆ ไม่มีคำว่าสายเกินไป
เป็นการลงทุนที่คุ้มค่าที่สุด เพราะได้ความสนุกและสุขภาพที่ดีกลับไปครับ
ลองนำไปใช้กันครับ
หมอแอร์